RAM nedir?

Yeni bir bilgisayar alırken muhakkak satıcı size içerisinde şu kadar da RAM’ı var, ya da bilen bir arkadaşınız bak alırken en azından şu kadar hafızası olsun demiştir. Peki, nedir bu RAM? İşte bu yazımda sizlere bundan bahsetmek istiyorum.

RAM kelime anlamı olarak (Random Access Memory) Rastgele Erişimli Bellek anlamına gelmektedir.

Bilgisayarlarımızda genelde iki tip hafıza kullanılır. Geçici ve kalıcı olanlar. Geçici hafıza bilgisayarımızın çalışması için gereksinim duyduğu hafıza türüdür. Açılış düğmesine bastığınız andan itibaren bilgisayarımız çalışmaya başlar. Sırasıyla ilk yüklemler yapılır ve bundan sonra sabit diskimize kayıtlı olan işletim sistemimiz sırasıyla açılmaya başlar. Bilgisayarımız sabit diskimizden okuduğu işletim sistemi verilerini daha hızlı erişim için RAM üzerine yazmaya başlar. Ardından gerekli sistem dosyaları ve hizmetler yine RAM üzerine kaydedilir. Bunun akabinde çalıştırdığımız programlarla ilgili veriler de yine RAM’lar üzerine kaydedilir. Bu işlem bilgisayarımızın çalışması esnasında böyle devam eder. Çalıştırdığımız her program ilk önce RAM belleğe yüklenir ve çalışması esnasında bu program verileri RAM bellek ve sabit disk arasında yazılıp silinerek sürdürülür. Herhangi bir programı kapattığınızda bu programla ilgili veri RAM’lar üzerinden silinip eğer gerekirse sabit diske kaydedilir.

Şimdi biraz da RAM’ların çalışma detaylarına bakalım isterseniz.

Yukarıda da belirttiğim gibi RAM bilgilerin geçici olarak depolandığı bir hafıza türüdür. Bilgisayarlar genellikle o an üzerinde çalıştıkları programlar ve işlemlerle ilgili bilgileri RAM denen bu hafıza parçasında tutarlar. RAM ve sabit sürücü temel olarak aynı bilgileri saklarlar, ancak işlemcinin RAM’daki bilgilere erişme ve onları işleme hızı, sabit sürücüdeki bilgilere erişme ve onları işleme hızından çok daha büyüktür.

Bilgisayarın herhangi bir anda meşgul olduğu programlarla ilgili bilgilere hızlı bir şekilde ulaşması önemlidir. RAM miktarı ne kadar çok olursa, işlemci kullandığı bilgilerin o kadar fazla bir miktarını RAM'a yazabilir ve oradan okuyabilir, bu da bilgisayarınızın performansını arttırır.

Bu yüzdendir ki RAM bilgisayarımızın çalışması için olmazsa olmaz olan parçalardan bir tanesidir. Programların daha rahat çalışması için RAM’lara ihtiyaç olduğundan eğer bir bilgisayarın RAM’ı düşükse ağır çalışması normaldir.

Veriler, sistem tarafından belleklere sık ve belirli bir düzen dahilinde gönderilmez ya da alınmazlar. Verilerin RAM'de saklanması daha önce de belirtildiği gibi sistem çalışır durumda kaldığı sürece mümkündür. Yani sabit disklerde olduğu gibi var olan bilgilere sistem kapandıktan sonra tekrar ulaşılamaz. İşletim sistemi işlem yapacağı zaman, istenilen veriler bellekte yazılı oldukları adreslerden geri alınırlar. Bellek adreslerine hızlı bir şekilde ulaşılması sistemin genel performansını olumlu yönde etkiler.

RAM’ler birbirinden tamamen bağımsız hücrelerden oluşur. Bu hücrelerin her birinin kendine ait sayısal bir adresi vardır. Her hücrenin çift yönlü bir çıkışı vardır. Bu çıkış veri yolunda (Data Bus) mikroişlemciye bağlıdır. Bu adresleme yöntemiyle RAM’deki herhangi bir bellek hücresine istenildiği anda diğerlerinden tamamen bağımsız olarak erişilebilir. İşte rastgele erişimli bellek adı da buradan gelmektedir. RAM’de istenen kayda ya da hücreye anında erişilebilir.

Şimdi size kısaca hafıza ölçü birimlerinden bahsetmek istiyorum. Hafıza ölçü birimleri bilgisayarlarla alakalı her yerde kullanılır. Hafıza kapasitesi byte cinsinden hafızanın kapasitesini verir (Bit en küçük bellek ölçü birimidir. Ya 0’dır ya da 1’dir).
Bellek ölçüleri ise küçükten büyüğe doğru şöyledir:
1 Byte = 8 Bit
1 Kilo Byte (KB) = 1024 Byte
1 Mega Byte (MB) = 1024 Kilo Byte
1 Giga Byte (GB) = 1024 Mega Byte
1 Tera Byte (TB) = 1024 Giga Byte

RAM yapıları günümüze gelene kadar bazı yapısal değişiklikler geçirmişlerdir. Burada bunların tarihsel detayına girmek istemiyorum. Günümüzde kullanılan bilgisayarlarda DDR RAM belekler kullanılmaktadır. DDR ise Double Data Rate kelimelerin baş harflerinden oluşturulmuştur Türkçe karşılığı çift veri hızı demektir. Günümüzde en sık karşılaştığımız RAM çeşitleri DDR1, DDR2 VE DDR3 ‘tür. Tabii ki bunlarda kendi aralarında veri transfer hızlarına göre çeşitlilik göstermektedirler. Örneğin DDR3 1066 Mhz ile DDR3 1333 her ne kadar DDR3 ise de ikisi bir arada uyumlu çalışmayabilir. Bunun için ana kartınızın nasıl RAM desteklediğine ve kaç adet RAM yuvası bulunduğuna ve bu desteklenen RAM’ların veri transfer hızlarına bakmanızı öneririm.

Burada size DDR RAM’lar hakkında açıklayıcı olması için bir tablo sunuyorum.

	DDR (DDR1)	DDR2	DDR3
Veri Transfer Hızı	266, 333, 400 MHz	400,533,667, 800 MHz	800,1066,1333,1600 MHz

 

Peki, günümüzde sistemlerin gereksinim duyduğu en yüksek RAM miktarları ne kadardır. Daha önceki bir yazımda da bahsettiğim üzere eğer 32-bit’lik bir işletim sistemi kullanıyorsanız kullanabileceğiniz en yüksek RAM miktarı 3,2 GB’tır. 64-bitlik işlerim sistemlerinde bu rakam artmaktadır.