Bir önceki yazımda sizlere IPS ekranlardan bahsetmiştim. Şimdi yine size bir ekran teknolojisinden yani AMOLED’den bahsetmek istiyorum. Ayrıca yazımızın sonuna doğru da IPS ve AMOLED teknolojileri arasındaki farklara elimden geldiğince değinmek istiyorum.
Sizlere OLED teknolojisinden daha önceki yazılarımda bahsetmiştim. Tekrarlayacak olursak: OLED yani Organik LED (Işık yayan diyot) "Organic Light Emitting Diode" teknolojisi üzerine kurulmuş durumdalar. OLED yapısı kısaca bir LED’in etrafındaki organik katmanı sayesinde elektrik akımına karşı ışığı yayması olarak açıklanabilir.
AMOLED teknolojisi OLED üzerine kurulmuştur. AMOLED “Active-Matrix Organic Light-Emitting Diode” aktif matrisli Organik LED (Işık yayan diyot) anlamına gelmektedir.
AMOLED ekranların piyasada birçok türü bulunan ekranlar i
Ancak, zaman içerisinde gelişmesi sebebiyle AMOLED ekran teknolojisi başına ve sonuna bazı ekler alarak türetilmiştir. Kısaca bazı AMOLED ekran çeşitleri şunlardır:
- Super AMOLED - Super AMOLED Advanced - Super AMOLED Plus - HD Super AMOLED - HD Super AMOLED Plus - Full HD Super AMOLED Plus
Bunlar her ne kadar AMOLED teknolojisi üzerine inşa edilmiş olsalar da aralarında bazı farklılıklar mevcuttur.
AMOLED ekranlar yukarıda da belirttiğim gibi, organik LED’lerden yapılmaktadır. Bu konudaki en büyük kayıpları, organik LED’lerin zaman içerisinde bazı renkleri kaybetmeleri ve daha soluk göstermeleridir. Ancak maliyeti düşük ve üretimi kolay olduğu için başta Samsung olmak üzere birçok cep telefonu üreticisi bunları tercih etmektedir.
Peki, AMOLED’ler nasıl çalışırlar. OLED kendi kendine ışık saçan, organik ve yarı iletken maddelerden oluşan çok ince bir yapıtaşıdır.
AMOLED'lerde her piksel aktif bir matris tarafından yönetilir. Bunun anlamı ise şudur: Her piksel kendine has bir elektrik bağlantısına sahiptir ve bu sayede ışıldar. AMOLED'lerin kendisi ışık gönderebildiği için LCD-TV ve monitörlerde olduğu gibi arka aydınlatmaya gerek kalmaz. Bu da enerji tasarrufu sağlar. Arka aydınlatmaya gerek kalmamasının faydası sadece bu değildir. Ekran bu sayede birkaç milimetre kalınlığında olabilir. Siyah renk de çok daha doygun ve daha bir biçimde canlandırılır.
Güncel LCD ekranlarda sadece piksellerin önü kapatılır. AMOLED'ler neredeyse her maddeye basılabildiği için bükülebilir ekranlar yapmak veya bunları kıyafetlere bütünleştirmek de mümkündür- ki bunun örnekleri vardır.
Peki, AMOLED’mi yoksa IPS’mi tercih etmeliyiz. Şimdi sırasıyla sizlere IPS ve AMOLED ekranların iyi ve kötü taraflarını aktarmak istiyorum.
IPS ekranların iyi tarafları,
Bu ekranların tepki verme zamanı normal LCD ekranlara göre daha hızlıdır,
Renkler daha canlıdır, Görüş açıları daha iyidir ve resimler daha keskin ve güzeldir
Kötü tarafları ise, Arka plan ışığına ihtiyaçları vardır o yüzden de ekranlar kalındır, Güç tüketimleri fazladır
AMOLED ekranların iyi tarafları ise
Arka plan ışığına ihtiyaçları yoktur dolayısıyla daha ince ekranlar tasarlanabilir,
Enerji ihtiyaçları azdır ve zıtlıkları (kontrastları) çok güzeldir
Kötü tarafları ise, IPS’ten daha pahalı bir teknolojidir,
Görüntüler IPS’lerdeki kadar keskin ve parlak değildir, o yüzden gün ışığında kullanım zorlaşmaktadır ayrıca renkler gün geçtikçe solmaktadır.
Şimdi bu durumda hangisini almalıyız sorusuna cevap veremiyorum, lakin genel kanı beyaz seven IPS siyah seven ise AMOLED alsındır. Ya da iPhone sevenler zaten IPS, Samsung sevenler ise zaten AMOLED ekranları tercih ediyorlardır.
Son dönemde monitör, cep telefonu ya da tablet alırken karşımıza yeni bir terim çıkıyor: IPS. Peki, nedir bu IPS, gelin bugün buna bir bakalım.
IPS (In-Plane Switching) LCD diye bilinen ekranlarda kullanılan yeni bir ekran teknolojisidir. Daha doğrusu buna ekran paneli teknolojisi diyebiliriz.
Teknolojik olarak, bilinen LCD ekranların cevap verme hızlarını, görüntü kaliteleri ve derecelerini iyileştirmek için geliştirilmiştir. LC (Liquid Cristal) yani sıvı kristal molekül katmanlarının plastik film kaplamalar arasında ayarlanması ve yerleştirilmesi ya da yer değiştirilmesi anlamına gelmektedir.
IPS 1996 yılında Hitachi tarafından TN (Twisted Nematic) panellerin dar bakış açıları ve verilen rengin yetersiz kalmasından dolayı geliştirilen bir panel teknolojisidir. IPS paneller 178 derece görüş açıları sayesinde neredeyse her açıdan monitörün dik bakıştaki görüntü kalitesini sunar. Ayrıca renk ve görüntü kalitesi olarak gerçeğe en yakın görüntüyü sağlarlar. Bu panellerin enerji tüketimlerinin düşük olması elektrik faturalarımızı düşürürken, akıllı cihazlarımızın batarya ömürlerini de uzatmaktadır.
Yıllardır profesyonel tasarımcı ve fotoğrafçıların kullandığı IPS paneller, son yıllarda en çok Apple'ın iPad tabletiyle günlük hayatımızdaki yerini aldı. Zamanla ucuzlayarak ve gelişerek her gün kullandığımız cihazların vazgeçilmezi haline geldi. Özellikle çoklu monitör kullanımında ekranların hepsine dik bakamadığımızdan ekranlar arasında görüntü kalite farklılıkları oluşmaktadır. IPS paneller ile monitörlere dik bakamasak bile monitörlerden gerçeğe yakın renkler alırız.
Ayrıca tablet ve akıllı telefonlarda sabit kullanım olmadığı için görüş açısı önemlidir. Bu cihazlarda IPS ekranların farkını bariz bir şekilde hissederiz.
Peki, IPS panel nasıl çalışır.
Kristal moleküller hareket halinde IPS panelde paralellik korunur. Bu sayede panelin içindeki ışığın dağılımı azalır. Dağılımın azalması da panele geniş bakış açışı ve daha iyi bir renk üretimi sağlar.
IPS panellere dokunulduğunda panelde renk bozulması olmaz. Bu durum kristallerin paralelliği sayesindedir.
IPS Panellerde net olmayan görüntüler oluşmaz. Diğer panellere göre görüntü daha nettir. Hareketli videolarda gecikmeler asgari düzeydedirler.
Ayrıca IPS paneller daha geniş görüş açısı ve daha gerçek renkler sunar.
Elindeki cihazın IPS olup olmadığını nasıl anlarsınız.
Panele dokunduğunda renk bozulması yaşamıyorsanız, bu panel ISP’dir.
Peki, evinizde ki monitörün IPS Ekran olup olmadığını anlamak için ne yapabiliriz. Bunun için ekrana alt-üst-sağ-sol ve çapraz açılardan bakarak ekranda görüntü ve renk kaybı olup-olmadığını kontrol edin. Eğer her açıdan bakmanıza rağmen görüntü ve renkler aynıysa o zaman ekranınız IPS Ekran'dır.
Sizlere daha önceki yazılarımda AMOLED ekranlardan kısaca bahsetmiştim. Birçok kişi IPS ve AMOLED ekranlar arasındaki farkı sormakta. Sebebi ise açık bazı firmalar IPS’i kullanıyor bazıları ise AMOLED’i. Peki farkları nedir? Bunu da bir sonraki yazımıza bırakalım.
